اجرای ۶۰ اقدام راهبردی سند توسعه فناوری‌های فرهنگی
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، نشست ارائه اقدامات و اعلام برنامه های سال ۱۴۰۳ ستاد توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم و رونمایی از رویداد ملی صنایع خلاق (مانوین) با حضور مسعود حسنلو دبیر ستاد فناوری‌های فرهنگی و نرم معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری برگزار شد.
حسنلو در ابتدای نشست با اشاره به اقدامات جاری این ستاد اظهار کرد: ساز و کار ستاد، فرا دستگاهی و ذیل شورای عالی انقلاب فرهنگی است و برای هماهنگی با دستگاه‌های مرتبط با حوزه فرهنگی در معاونت علمی مستقر شده است.
وی با بیان اینکه کسب و کارهای فرهنگی از جریان های مولد به حساب می آید، تصریح کرد: کسب و کارهای فرهنگی و هویت‌ساز در حوزه‌هایی چون موسیقی، سینما، انیمیشن و بازی و سرگرمی و آموزش و یادگیری به کسب و کارهای پایدار تبدیل نشده است، در حالی که یکی از ظرفیت های کشور حوزه‌های فرهنگی است.
حسنلو با اشاره به تدوین و اجرای سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم و تمرکز جدی بر سند صنایع فرهنگی و خلاق، انجام مطالعات به منظور بررسی شرایط کنونی کشور در حوزه‌های تصدی ستاد، بازبینی و کارشناسی پروژه‌های ارتقاء تاب‌آوری ملی و رقابت‌پذیری بین‌المللی را از جمله اقدامات ستاد عنوان و خاطرنشان کرد: بررسی و نظرسنجی از دستگاه‌های اجرایی مرتبط و طراحی ساختار اولویت‌دهی برای حوزه‌های نوزده گانه سند توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم، برنامه‌ریزی و ارائه پیش‌نویس اجرایی سازی ۶۰ اقدام راهبردی مورد تأکید سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم به شورای عالی انقلاب فرهنگی، انعقاد موافقت‌نامه توسعه فناوری در حوزه فناوری‌های نرم و صنایع خلاق و فرهنگی با وزارت صنعت، معدن و تجارت و انعقاد موافقت‌نامه با سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی وزارت آموزش و پرورش نیز از دیگر اقدامات صورت گرفته توسط ستاد است.
دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نرم و فرهنگی، عدم ضمانت اجرایی اسناد را از چالش‌های کشور عنوان کرد و گفت: برای حوزه فرهنگی، بودجه مستقلی تعریف نشده است؛ به گونه‌ای که دستگاه‌های مرتبط با فرهنگی مانند میراث فرهنگی، وزارت علوم، صدا و سیما و جهاد دانشگاهی بودجه مستقلی در این حوزه ندارند و ما برای اجرای این سند نیاز به بودجه کافی داریم.
حسنلو، کل بودجه فرهنگی حوزه‌های نوزده‌گانه فرهنگی در کشور را ۱.۵ میلیارد دلار ذکر کرد و گفت: این در حالی است که در کشور آمریکا تنها برای بازی‌های رایانه‌ای هفت، هشت میلیارد دلار سرمایه‌گذاری دولتی شده است. این در حالی است که اگر نسبت سرمایه‌گذاری به بازگشت پول در صنعت، یک به پنج است در حوزه فرهنگی یک به ۱۰ و یک به ۲۰ است.
وی با تاکید بر اینکه اسناد مصوب پشتوانه اجرایی و مالی ندارند، اضافه کرد: تمرکز جدی ما بر اجرایی‌سازی سند راهبردی این ستاد است، چرا که معتقدیم آنچه که موجب تحول می‌شود، تقویت اکوسیستم خلاق کشور است.
حسنلو با اشاره به اینکه توافق نامه‌ای با وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در حوزه توسعه فناوری به ارزش مالی و اعتباری بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان منعقد شده است، گفت: رویداد توسعه و تبادل فناوری در صنعت اسباب بازی که با مشارکت وزارت صنعت، معدن و تجارت و شورای نظارت بر اسباب بازی برگزار شد از جمله اقدامات دیگر این ستاد است. ستاد توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم با بازیگر اول حوزه فرهنگ که خود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، تعاملات خوبی دارد که همکاری در برگزاری رویداد فجر بازی رایانه ای و ایجاد صندوق تخصصی سرمایه گذاری بازی های رایانه ای و برگزاری رویداد نوآوری ها و فناوری های عصر پوشش اسلامی با مشارکت شورای فرهنگ عمومی وزارت ارشاد نیز از دیگر مسائل است.
دبیر ستاد فناوری‌های فرهنگی و نرم معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: بیش از ۵۰ نشست نخبگانی با مشارکت بیش از ۱۰۰ نفر از فعالان و نخبگان حوزه ها و خوشه های فناوری نرم و صنایع خلاق در قالب کارگروه های مشخص برگزار شد. ستاد توسعه فناوری‌های فرهنگی در راستای گفتمان‌سازی و ترویج زیست‌بوم خلاق و نوآوری رویدادهایی را یا به‌شکل اختصاصی و یا با مشارکت نهادهای دیگر برگزار کرده است.
دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نرم و فرهنگی با اشاره به این که برای توسعه حوزه‌های اولویتدار مشخص شده در سند ستاد تلاش شده تا نخبگان در صنایع خلاق شناسایی شوند اظهار داشت: شرکت‌های خلاق شرکت‌هایی هستند که در فرآیند کسب و کار خود مزیت نوآوری ایجاد کرده‌اند. بیش از دو هزار شرکت خلاق و ۱۰۷ خانه خلاق در سال‌های اخیر ایجاد شده که توانایی هدایت و رشد بازیگران صنایع خلاق را دارند.
وی تاکید کرد: برای تقویت زیست بوم صنایع خلاق، دبیرخانه صنایع خلاق شکل گرفته است تا خدمات متنوعی را به شرکت‌های این حوزه ارائه دهد.
حسنلو، ارتقاء وضعیت بازیگران زیست‌بوم را از جمله برنامه های ستاد عنوان و تصریح کرد: ستاد با تمرکز بر بازیگران و کنشگران زیست‌بوم، آنان را به عنوان مهره‌ای کلیدی برای رقم زدن تحولات کیفی مدّ نظر خود لحاظ کرده و اعمال تغییرات در زیست‌بوم را از طریق این کنشگران امکان‌پذیر می‌داند. برای پیگیری اقدام تحولی، ستاد بازیگران را به سه دسته تقسیم نوپا، مستعد و مؤثر تقسیم کرده است. بازیگران نوپا آن دسته از شرکت‌ها یا گروه‌های فعال در زیست‌بوم را شامل می‌شود که در قالب نوآفرین‌ها یا گروه‌های صاحب ایده فعالیت می‌کنند. تمایز این بازیگران با بازیگران مستعد در این است که به بلوغ، ثبات و رشد لازم در زیست‌بوم نرسیده‌اند و عمدتا نیازمند حمایت و هدایت تا نقطه رشد خود در حد یک بازیگر مستعد هستند.
وی خاطرنشان کرد: هر چند ستاد درصدد حمایت و هدایت این نوآفرین‌های حوزه فناوری‌های نرم و صنایع خلاق با اتّکا به برنامه‌های حمایتی معاونت علمی و برنامه‌های ویژه حمایت از شرکت‌های خلاق است، لیکن تمرکز تحول‌گرایانه ستاد بر روی دو دسته دیگر از بازیگران، یعنی بازیگران مستعد و مؤثر است.
به گفته حسنلو، مفهوم بازیگران مستعد آن دسته از بازیگران زیست‌بوم را در بر می‌گیرد که نه مانند بازیگران نوپا در ابتدای راه قرار دارند و نه مانند یک بازیگر مؤثر، امکان کنشگری مؤثر در زیست‌بوم را دارند. در واقع بازیگران مستعد در وضعیتی میانی قرار دارند که از یک سو به بلوغ و پایداری لازم در زیست‌بوم رسیده‌اند و از سوی دیگر، امکان اثرگذاری بزرگ و محسوس در زیست‌بوم و در خصوص مسائل اجتماعی را ندارند، هر چند استعداد ارتقاء به این سطح را دارا هستند.
ستاد در پی ارتقاء این دسته از بازیگران با استفاده از ابزارهای گوناگونی است که موجب توانمند شدن و رشد ایشان تا حد یک بازیگر بزرگ می‌شود. در این خصوص، ستاد تمرکز بر دو راهکار را در دستور کار خود قرار داده است: توسعه صادرات و برنامه‌های پیشران.
وی خاطرنشان کرد: ستاد در برنامه تحول، خود را متعهد می‌داند که با توسعه زیرساختی صادرات محصولات و خدمات بازیگران مستعد، به توسعه بازار مصرف و مخاطبان کالاها یاری نماید و به این وسیله، در بزرگ شدن این بازیگران نقش بیافریند. برنامه‌های پیشران نیز نوع دیگری از برنامه‌هاست که با بهره‌گیری از اجماع خبرگانی کارگروه‌های ستاد تعیین شده‌اند. این برنامه‌ها در این ویژگی مشترکند که به مثابه ابزارهایی پیشران و اهرم‌هایی برای ارتقاء، رشد بازیگران مستعد تا سطح بازیگری مؤثر را شتاب می‌بخشند.
دبیر ستاد فناوری‌های فرهنگی و نرم معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری تصریح کرد: منظور از این بازیگران، دسته‌ای از بازیگران است که قابلیت کنش مؤثر در زیست‌بوم دارند. بازیگری مؤثر ایشان می‌تواند از وجوه مختلفی محقق شود، لیکن اندازه این بازیگران در زیست‌بوم و وزانت ایشان، که می‌تواند متأثر از پیشینه درخشان یا ابعاد کسب‌وکارشان باشد، سنجه‌ای برای اثرگذاری این بازیگران است. ستاد برای ارتقاء وضعیت این بازیگران، به دنبال تبدیل ایشان به مصلحان اجتماعی و نقش‌آفرینی ایشان در خصوص مسائل اجتماعی ذیربط با جامعه ایرانی می‌باشد.
به گفته وی ستاد در مواجهه با این دسته از بازیگران اگرچه اقدامات تسهیل‌گرانه و تلاش برای حل چالش‌های این کسب‌وکارها را نیز مطابق منطق حکمرانی شبکه‌ای مد نظر دارد، لیکن دستورکار ویژه ستاد ذیل برنامه تحول، ارتقاء این بازیگران به سطح «مصلحان اجتماعی» است. ستاد در تلاش است تا نقش مهم خود در حکمرانی شبکه‌ای زیست‌بوم را با تبیین، توجیه و تسهیل پرداخت بازیگران بزرگ و مؤثر به مسائل اجتماعی ایفا نماید. در این راستا ستاد به ضرورت ایجاد و توسعه «شرکت‌های مشاور اجتماعی» باور دارد.
مشاوره یک جایگاه مرسوم سازمانی است که در انواع موضوعات، نظیر سیاست و اقتصاد متداول شده است. مشاوران در حوزه‌های گوناگون و در قالب فرد یا یک مجموعه -و شرکت- در مقام طراحی و پیاده‌سازی راهبردها به مدیران و سازمان‌ها یاری می‌رسانند.
حسنلو با بیان این که یکی از حوزه‌های مغفول و کمتر پرداخته‌شده، مشاوره فرهنگی و اجتماعی است، اظهار داشت: این بینش و باور که سازمان‌های دولتی و خصوصی برای موفقیت در دستیابی به اهداف خود، نیازمند توجه به واقعیات و اقتضائات فرهنگی و اجتماعی نیز هستند، خاصّه در کشور ما کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این توجه در خصوص کنش‌های فرهنگی و اجتماعی اهمیتی مضاعف می‌یابد.
ستاد در راستای ترویج رویکرد حل مسائل اجتماعی و به منظور ارتقاء زنجیره بازیگران زیست‌بوم تا حد مصلحان اجتماعی، بسترسازی برای ایجاد و فعالیت مشاوران اجتماعی را وظیفه تحول‌گرایانه خود می‌داند. از این رو اقداماتی از سوی ستاد برای توسعه و فعالیت شرکت‌های مشاور اجتماعی صورت گرفته است.
به گفته وی، ستاد، توسعه این مجموعه‌ها و حمایت از فعالیت آن‌ها را به مثابه نقطه‌ای کلیدی برای ترویج رویکرد حل مسائل اجتماعی می‌داند؛ از آن روی که در صورت توسعه و ایجاد زیست‌بومی پایدار از این مشاوران، خود می‌تواند پیشران بی‌بدیل ترویج رویکرد حل مسائل اجتماعی در زیست‌بوم صنایع خلاق واقع شود.
