تاکید وزیر ارشاد بر چگونگی جانمایی کتاب ایرانی در سکوهای جهانی

به گزارش خبرگزاری مهر، آیین تکریم و معارفه معاون امور فرهنگی با حضور سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمدمهدی احمدی مشاور عالی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیرکل حوزه وزارتی، نیکنام حسینی‌پور مشاور وزیر و رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و و ارشاد اسلامی و جمعی از مدیران معاونت فرهنگی شنبه ۲۸ مهر برگزار شد.

صالحی در ابتدای این مراسم گفت: آقای احمدوند در زمان تصدی‌گری معاونت فرهنگیِ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خدمات قابل توجهی ارائه کردند، البته باید توجه داشت زمان مدیریت در دولت سیزدهم سه سال بود و حتی به چهار سال هم نرسید، علاوه بر آن شرایط اجتماعی کشور در این دوره به دلیل همه گیری بیماری کرونا و مسائل دیگر وضعیت خاص خود را داشت.براساس گزارشات آقای احمدوند در این مدت زحمات قابل توجهی را متحمل شده‌اند و بنده نیز به سهم خود از ایشان تشکر می‌کنم.

وی افزود: آقای کلانتری شخصیتی علمی و دانشگاهی دارند و همچنین از سابقه خوبی در حوزه فرهنگ بهره‌مند هستند و علاوه بر آن در حوزه اجرایی نیز فعالیت کرده‌اند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به تجربیاتی که در زمان تصدی‌گری معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ به دست آورده، گفت: اگر اقدامات انجام شده از زمانی که بنده معاونت فرهنگی را برعهده داشتم (سال ۱۳۹۲) تا سال ۱۴۰۳ را بررسی کنیم در می‌یابیم خدمات زیادی رخ داده است، البته باید نقاط قوت تقویت شود و نقاط ضعف کاهش یابد. باید فاصله را با وضعیت مطلوب کم کنیم. البته این به معنای این نیست که در این حوزه کم تلاش شده بلکه با وجود همه تلاش‌ها، فاصله تا قله زیاد است و باید با استفاده از راه‌های میان‌بُر یا نظرات خلاقانه، این فاصله را کاهش دهیم.

صالحی با اشاره به لزوم فعالیت بیشتر در حوزه فضای مجازی، گفت: از سال ۱۳۹۲ تاکنون فضای مجازی با سرعت گسترش یافت؛ در سال ۱۳۹۲ مطرح می‌شد که نشر کاغذی به سمت نشر دیجیتال حرکت می‌کند؛ اما در این مدت فضای مجازی در همه جنبه‌های زندگی و به طور خاص در حوزه فرهنگ با سرعت زیادی گسترش یافته در حالی که همچنان ذهنیت ما کلاسیک است و وارد این فضا نشدیم این در حالی است که خیلی از مسائل از جمله ذائقه مخاطب و اقتصاد بازار متأثر از این حوزه است.

وی با بیان اینکه در زمان همه‌گیری کرونا نمایشگاه مجازی کتاب با ابهام و اضطراب زیادی برگزار شد، افزود: به وزارت فرهنگ و ارشاد دومی نیاز داریم که زیست بوم آن فضای مجازی باشد و نظام مراوداتمان را بر این اساس تعرف کنیم، نه به این معنا که حوزه کلاسیک را کنار گذاریم اما اگر زیست بوم جدید را درک نکنیم دچار تأخیر زمانی، انسانی و اجتماعی می‌شویم و فرصت‌های حکمرانی و تأثیر گذاری در عرصه فرهنگ را از دست می‌دهیم، همانطور که دیگر بخشی از این فرصت را در اختیار نداریم.

وزیر ارشاد با تاکید بر اینکه تاکنون اقدامات خوبی انجام شده، گفت: تأخیر قابل توجهی در این حوزه داریم و اتاق فکرها، مشاوران و ذهنیت راهبردیِ ما باید در این قسمت تغییرات اساسی یابد تا بدون ایجاد التهاب در بازار نشر کاغذی (که حتماً باید از آن حمایت کرد تا فعالان آن حوزه نگران نشوند) بدانیم مسیر به سمتی حرکت می‌کند که اگر با آن ارتباط نیابیم چندی دیگر با فضای مغفول مواجه می‌شویم.

لزوم جانمایی کتاب ایرانی در سکوهای جهانی

صالحی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره بر لزوم عدالت فرهنگی، گفت: اقداماتی در این حوزه انجام شده که بی‌تاثیر نبوده است؛ زمانی که وارد معاونت فرهنگی شدم تفاهم‌نامه‌هایی را در همین راستا با استان‌ها منعقد کردیم که برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب هم حتماً به این امر کمک کرده است، اما واقعیت این است که تهران زده هستیم و تا زمانی که جغرافیای ایران را درک نکنیم مناسباتمان در همین فضا تفسیر می‌شود. کارهایی برای اینکه بتوانیم عدالت فرهنگی را به عنوان رویکردی که در حوزه‌های مختلف انعکاس یابد و در نهایت به اقدامات اجرایی تبدیل شود انجام شده اما با نقطه مطلوب فاصله داریم که موجب شده نتوانیم به ظرفیت تجمیعی دست یابیم.

وی با بیان اینکه ظرفیت ما عمدتاً تهرانی است، ادامه داد: در حوزه مؤلفان عرصه فرهنگ و سایر حوزه‌ها استان‌ها (به برکت انقلاب اسلامی) پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده‌اند؛ با این وجود در دولت چهاردهم باید به همت همه دوستانی که اهل فکر هستند بیشتر تلاش کنیم تا نتیجه مطلوب حاصل شود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره بین‌المللی شدن عرصه کتاب، گفت: اقداماتی در این عرصه انجام شده و مؤثر هم بوده است. به عنوان مثال جایزه جهانی کتاب سال و حضور در نمایشگاه‌های خارج از ایران با همین نگاه صورت گرفت ولی باید به سمت استقرار نظام ارتباطی حرکت کنیم و راه‌های ارتباطی مان را با کشورهای مؤثر برقرار کنیم.

صالحی با تاکید بر اهمیت جایزه منطقه‌ای، گفت: با وجود همه کارهای صورت گرفته تا رسیدن به مطلوب، فاصله بسیاری وجود دارد؛ اینکه چگونه بتوانیم برای کتاب ایرانی در سکوهای جهانی جایابی کنیم یا اقدامات فعلی اثرگذارتر شود جزو مواردی است که باید به آن اندیشید.

وزارت فرهنگ و ارشاد باید خانه اهالی قلم باشد

وی در ادامه به کرامت و حرمت اهل قلم تاکید کرد و گفت: وزارت فرهنگ و معاونت امور فرهنگی باید خانه اهالی قلم باشد؛ باید درمورد نوع مناسبات با این مجموعه در زمینه‌های شناسایی، رتبه‌بندی، تعریف و تداوم تعامل اندیشیده شود، شاید با کسی که ۱۰ تا ۱۵ سال قبل برنده جایزه کتاب سال بوده است هیچ ارتباطی برقرار نکردیم و در نظام ارتباطی قرار نداریم به همین دلیل در این زمینه با وضعیت مطلوب فاصله داریم برهمین اساس نیاز داریم تا در برخی حوزه‌ها تاملات بیشتری داشته باشیم و نظرات تازه‌ای مطرح کنیم. مساله دیگر که باید به آن توجه کرد زبان فارسی، شعر و ادبیات است؛ شعر و ادبیات در فضای معاونت امور فرهنگی به دلیل حجمی که کارهای دیگر داشته و دارد به چشم نمی‌آید ولی باید ادبیات سهمی را در معاونت فرهنگی داشته باشد.

وزیر ارشاد با تاکید بر ضرورت بازخوانی و تجدید نظر در برگزاری جشنواره‌ها و رویدادها، گفت: این جشنواره‌ها با دو هدف اصلی اقتصاد نشر و ترویج کتابخوانی شکل گرفته است. زمانی که معاونت فرهنگی با ۱۲ جایزه و رویداد که تنها یکی از آنها نمایشگاه بین‌المللی کتاب است مواجه می‌شود تا چه حد می‌تواند در حیطه وظایف اصلی‌ِ حکمرانیِ فرهنگی، توانمند باشد

صالحی با بیان اینکه حوزه تصدی گری، تنظیم گری و تسهیل گری باید در حیطه معاونت فرهنگی بازتعریف شود، گفت: وقتی به حکمرانی در حوزه فرهنگ می‌پردازیم این سه مسأله را درپی دارد اما اینکه چگونه این اهداف متناسب با اقتضائات توازن بخشی می‌شود نیز اهمیت دارد. بر همین اساس نیاز داریم تا مناسبات را تعریف مجدد کنیم و قوانین و مقررات را اصلاح کنیم چرا که تغییرات اجتماعی و فناوری اقتضائاتی دارد که برهمین اساس به سرعت به اصلاح مقررات و آسیب‌شناسی‌های روندی نیاز داریم.

وی افزود: حوزه اقوام، ادیان و مذاهب در معاونت فرهنگی نحیف است. این در حالی است که تنها بخش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که در این حوزه مسئولیت مستقیم دارد همین قسمت است ولی عده این بخش بسیار کم است این در حالی است که نمی‌توانیم در حوزه مذاهب و اقوام غفلت داشته باشیم. مناسبات میان‌بخشی و فرابخشی نیاز به تقویت دارد. در حوزه میان بخشی چه میزان توانسته‌ایم در مناسبات کتاب و هنرهای نمایشی ارتباط برقرار کنیم؟ اتفاقاتی رخ داده است اما بین کتاب و هنرهای نمایشی، کتاب و سینما و کتاب و پژوهشگاه مناسبات میان بخشی قوی نداریم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان گفت: عملاً نیاز به انسجام بخشی در میان وزارتخانه‌ها و سازمان‌های فرهنگی داریم، از طرفی باید تاکید کنم از فرصت‌های موجود در مناسبات فرابخشی استفاده نشده است.