حافظ دنبال همدلی انسان‌هاست/برگزاری روز حافظ در پکن
به گزارش خبرگزاری مهر، روز حافظ با همکاری رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در چین به میزبانی دانشگاه مطالعات بین‌المللی پکن، با حضور استادان، دانشجویان و محققان زبان و ادبیات فارسی چین برگزار شد.
در این مراسم، محسن بختیار سفیر ایران در پکن گفت: امروز بسیار خرسندم که شاهد برگزاری نشست بزرگداشت خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی، یکی از بزرگ‌ترین و پر مخاطب‌ترین شاعران ایرانی در دانشگاه وزین مطالعات بین‌الملی پکن هستم.
وی افزود: او که در اشعارش از سفر دراز به چین یاد می‌کند و بارها هنر صورت‌گری مردمان این کشور را یادآور می‌شود، امروز با محمل سروده‌های خویش، به این سرزمین دیرین گام نهاده است.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در پکن در ادامه گفت: حافظ در ادب فارسی جایگاهی شامخ و بی بدیل پیدا کرد. امروز، نه‌تنها از عظمت این شاعر بزرگ کاسته نشده، بلکه دم به دم بر بلندای آن افزوده شده است. خاصیت چندبعدی اشعار حافظ، به مخاطب شعرش، این امکان را می‌دهد تا در هر حالت و در هر فضایی، با شعر والایش ارتباط برقرار کند و گم کرده‌های وجودی خویش را در آن باز یابد. حافظ شاعر دردمندی است که بیش از دیگر شاعران زبان فارسی، به دنبال همدلی و همدردی بین انسان‌ها است، تا از آلام خوانندگان شعر خویش بکاهد و بر روح زخم خورده آنان مرهمی نهد.
در ادامه لی نینگ رئیس دانشکده خاورمیانه شناسی نیز در این مراسم گفت: حافظ از شاعران نامدار و تأثیرگذار ایران است. او که حافظ قرآن بوده، زبان گویای فرهنگ و تمدن ایرانی است. من چون خود استاد زبان عربی در این دانشگاه هستم، علاقه‌مندم که بیش از پیش با فرهنگ و شعر فارسی آشنا شوم.
موهونگ یان رئیس مرکز ایرانشناسی دانشگاه مطالعات خارجی پکن، درباره معنی عشق و می در اشعار حافظ سخن گفت: برخی می‌گویند عشق در شعرهای حافظ عشق آسمانی یا الهی است و برخی برآنند که این عشق، زمینی یا دنیایی است. به نظر من، ما اول باید زمانه حافظ را بشناسیم. باید تصوف و عرفان در زمان او را بشناسیم.
سپس چی ون دونگ، استاد زبان فارسی دانشگاه مطالعات بین‌المللی پکن و مترجم دیوان حافظ به زبان چینی در پیامی به زبان فارسی، گفت: تا کنون تحقیقات زیادی درباره غزلیات حافظ صورت گرفته است، اینجانب هم از آن‌ها بسیار بهره مند شده‌ام. وقتی دانشجوی زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران بودم (سال‌های ۱۳۶۶ تا ۱۳۷۰) و غزلیات حافظ را می‌خواندم، آرزویی داشتم که روزی بتوانم آن را به زبان چینی ترجمه کنم و این امید همیشه در ژرفای دلم جوانه می‌زد.
وی افزود: بیش از هشت سال پیش، هنگامی که حافظیه را زیارت می‌کردم، مقابل مقبره ایشان اینچنین درخواست کردم که: «آیا اجازه می‌فرمایید شعرتان را به چینی برگردانم؟ لطفاً مرا راهنمایی کنید.» وقتی که پس از سال‌ها دوباره به تهران برگشتم، چیزی نگذشت که خود به خود، کار ترجمه را شروع کردم و از آن به بعد، هرگاه فرصت داشتم مشغول آن بودم و سرانجام حدود سه سال پیش، آن را به اتمام رساندم.
این استاد زبان فارسی در چین گفت: پس از آن، بارها و بارها این ترجمه را خوانده ام و ویرایش کرده ام. اکنون تقریباً کار کامل شده و امیدوارم هر چه زودتر این ترجمۀ جدید چینی غزلیات حافظ به چاپ برسد، و حتم دارم که با یاری دوستان، این آرزو محقق خواهد شد. چون این کار، فرمان حافظ است.
ابوالفضل علمایی‌فر کاردار سفارت ایران در چین نیز در این‌مراسم با اشاره به اندیشه‌های کنفوسیوس و لائوتسه به عنوان دو وجهه اصلی فرهنگ و تفکر چینی، گفت: سعدی و حافظ در ستیغ غزل و سخندانی زبان پارسی قرار می‌گیرند. اگر واژه‌ها در دستان سعدی اسیر می‌شوند و اعجاز سخن شکل می‌گیرد، حوادث و تحولات اجتماعی بدانسان که با نبوغ و لطافت نظر ایرانی درآمیخته می‌شوند، منشأ آفرینش غزلیات حافظ شده‌اند و همان‌طور که عصر بهار و پاییز و دولت‌های متخاصم و تحولات این عصر در چین، زمینه‌ساز سخندانی لائوتسه شده است، عنصر زمان و تحولات اجتماعی پس از تهاجم مغولان به ایران نیز غزلیات حافظ را شکل داده اند و در بیان رندانۀ او جاوید شده اند.
بهادر باقری استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی و استاد مدعو دانشگاه پکن هم در سخنان کوتاهی ضمن بیان اینکه شعر حافظ، چکیده فرهنگ و ادب و حکمت و فلسفۀ ایرانی است، نمونه‌هایی برای این موضوع و شواهدی از هنر ایهام و چندلایگی سخن حافظ را خواند و به شرح و تفسیر آن‌ها پرداخت.
در بخش دیگری از این‌برنامه، سیدمهدی طباطبایی استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی و استاد مدعو دانشگاه مطالعات بین‌المللی پکن، به تبیین جایگاه حافظ از منظر برخی شاعران معاصر پرداخت و در ادامه، چند بیت از ابیات او را شرح و تحلیل کرد.
زهرا عباسی استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس و استاد مدعو دانشگاه مطالعات خارجی پکن نیز در سخنان کوتاهی، به بررسی مفهوم ملامت و اندیشۀ ملامتیان پرداخت و ضمن تحلیل این اندیشه در غزل‌های حافظ و بررسی بسامد کاربرد و مضامین مرتبط با این مفهوم، نمونه‌هایی از غزل‌های حافظ در این موضوع را خواند و شرح مختصری از آن ذکر کرد.
بخش بعدی این‌نشست به سخنرانی جو سی مدیر گروه زبان فارسی دانشگاه مطالعات بین‌المللی پکن اختصاص داشت که ضمن خوشامدگویی به حاضران، ابراز خوشحالی کرد که پس از برگزاری مراسم بزرگداشت حافظ در سال گذشته در دانشگاه پکن، امسال دانشگاه ایشان فرصت و سعادت برگزاری این مراسم ارزشمند را یافته و آن را زمینه‌ساز آشنایی بیشتر استادان و دانشجویان زبان و ادبیات فارسی دانشگاه‌های پکن با هنر و اندیشۀ این شاعر نامدار دانست.
در ادامه نعمت‌الله ایران‌زاده رایزن فرهنگی ایران در چین گفت: حافظ بر ادبیات جهان، اثر شایانی گذاشته است و ترجمه سروده‌های او به بیش از چهل زبان، از این حقیقت حکایت دارد.
وی با نام بردن از شاعران برجسته چینی همچون لی بی (LI BAI) ، دو فو (DU FU) و بی جو یی (BAI JU YI)، نقش شاعران چینی را در معرفی انسان چینی مهم دانست و مطالعه این شاعران بزرگ ایران و چین را به دانشجویان یادآور شد.
در پایان این‌مراسم، گروه‌های دانشجویی دانشگاه‌های فرهنگ و زبان، تجارت بین الملل و دانشگاه مطالعات بین الملل پکن، سروده‌ها و تصنیف‌هایی از حافظ را همخوانی کردند.
