زندانی‌هایی که «در گرو عشق» آزاد شدند/ تغییر فیلم توسط کفتربازان!
مینا قاسمی زواره کارگردان و تهیه کننده مستند «در گرو عشق» که در هفدهمین دوره جشنواره «سینماحقیقت» به نمایش درآمد، درباره این فیلم مستند به خبرنگار مهر گفت: موضوع این فیلم در مورد چند شخصیت کبوترباز متفاوت است که هر کدام قصه‌ها و داستان‌های عجیبی در مورد علت عشق و علاقه به کفتر دارند. مسابقات گرو (کبوترپرانی) در عید کبوتربازها (تیر ماه) به مدت یک ماه برگزار می‌شود و در این مستند با چهره جدیدی از سبک کبوتربازی مدرن آشنا می‌شویم.
وی در مورد ایده اولیه مستندش توضیح داد: من برای ساخت مستند و انتخاب سوژه مورد نظرم باید دغدغه داشته باشم یعنی اگر در من دغدغه یا مساله به وجود بیاید مستند می‌سازم. با توجه به اینکه من خاستگاه رسانه‌ای دارم و در آن ساحت هم رسالت خودم را حوزه اجتماعی و فرهنگی انتخاب کردم در روند فیلمسازی و انتخاب سوژه‌های اجتماعی هم همین مسیر را دنبال می‌کنم و خودم را مستندساز اجتماعی می‌دانم. سال‌هاست همان‌طور که در چند فیلم اخیرم مشخص است، کانسپ قدرت و ابعاد روابط انسانی در جامعه و طبیعت بسیار مورد توجه‌ام بوده و به نوعی محور روایت داستان، سوژه و موضوع مستندم بوده است.
وی تصریح کرد: در این روابط انسانی مساله عشق و ابعاد مختلف پیوندهای عاطفی بین انسان و انسان یا انسان و طبیعت و حیوانات برام بسیار جذاب بوده است و به دنبال کشف لایه‌های پنهانش به عمق موضوعات سفر می‌کنم و بسیار وقت می‌گذارم.
قاسمی زواره گفت: یادم می‌آید در کودکی همسایه‌ای داشتیم که کفترباز بود و خانواده، من و برادر کوچکترم را از معاشرت کردن با او منع می‌کردند چرا که معتقد بودند آدم‌های خوبی نیستند. ۲ سال قبل حمیدرضا (برادرم) فیلمی به من نشان داد از مراسم قرارداد یک مسابقه کفتربازی و گفت برای سوژه فیلم خیلی جالب است. من هم که از همان کودکی یک علامت سوال در مورد این افراد در ذهنم بود مشتاق شدم بدانم آنها چه کسانی هستند؟ بنابراین پژوهش این فیلم را آغاز کردم و ۵ ماه طول کشید تا سوژه‌ها انتخاب شوند و به مرحله فیلمبرداری برسد.
وی درباره سختی‌های ساخت این فیلم مستند بیان کرد: «در گرو عشق» به معنای واقعی فیلم بسیار سختی بود؛ ۴۳ روز در گرمای بالای ۴۳ درجه تا ۴۹ درجه از تهران تا کاشان و ورامین و قم و کرج و …فیلمبرداری داشتیم. برخی روزها همزمان در چند شهر در حال ضبط مسابقات بودیم چرا که بسیار حساس بودند و نه تکرار می شد و نه امکان بازسازی داشت، هر چه بود باید همان روز و در همان شرایط ضبط می‌شد.
این مستندساز عنوان کرد: شرایط ضبط روزهای مسابقه به قدری سخت و حساس بود که در برخی پشت بام ها حین مسابقه امکان فیلمبرداری محدود می‌شد و به ناچار سوژه ما برای فیلم از دست می‌رفت اما به هر حال با تعدادی از سوژه‌ها که توانستند به طور کامل با ما همکاری کنند و روایت زندگی و مسابقات‌شان را ضبط کنیم، فیلم را تمام کردیم اما خدا خواست و برای فیلم پایانی دیگری رقم خورد؛ آن هم کار نیکی که سوژه‌های فیلم با همکاری تعدادی از عشقبازان نیکوکار انجام دادند.
قاسمی زرواره از آزادسازی ۱۴ زندانی جرایم مالی ندامتگاه اوین و کانون اصلاح و تربیت تهران توسط جمعی از کفتربازان خبر داد و گفت: شخصیت‌های سوژه مستند «در گرو عشق» و بخشی از جامعه عشقبازان از قدیم الایام تاکنون هر سال بعد از برگزاری مسابقات گرو (مسابقات کبوترپرانی تیر ماه)، جایزه مسابقات را به امور خیریه و فعالیت‌های نیکوکاری اختصاص می‌دهند که سال گذشته هم در اقدامی برای یک زندانی بیش از ۲ میلیارد تومان کمک کردند. حتی برخی از عشقبازان با تعداد محدود کفتر، برای آزادی این زندانی و کمک به آزادی زندانیان دیگر، کفترهای مورد علاقه خود را فروختند تا پول آزادی زندانی ها را جور کنند. بر این اساس، آزادی ۱۴ زندانی جرایم مالی شامل ۸ نفر از ندامتگاه اوین و ۶ نفر از کانون اصلاح و تربیت تهران توسط جمعی از کفتربازان و گروه عشقبازان خیر با مبلغ ۷۰۰ میلیون تومان انجام گرفت.
وی عنوان کرد: سال گذشته نیز تعدادی از شخصیت‌های مستند «در گرو عشق» با کمک جمعی از کفتربازان کشور برای آزادی یک زندانی قصاص نفس تلاش کردند. بخشی از مبلغ دیه طی کمپینی با کمک رسانه مجازی عشقبازان با مدیریت رضا بیناز تامین شد و حدود ۲ میلیارد تومان جمع آوری کردند. البته با وجود جمع آوری مبلغ توسط خانواده زندانی و کمک های مردمی اما سرانجام خانواده مقتول رضایت نداد و قصاص نفس صورت گرفت.
این مستندساز بیان کرد: خانواده زندانی پس از قصاص نفس او تصمیم گرفتند که پول جمع آوری شده را برای آزادی زندانی های جرائم مالی به خود مردم برگردانند و ۲ میلیارد از این مبلغ که توسط سوژه های مستند «در گرو عشق» و جامعه کفتربازان جمع آوری شده بود به آزادی زندانیان در شهرهای مختلف اختصاص یافت. در ۵ استان دیگر زندانیان اولویت دار پس از فرآیند اداری با باقیمانده این پول آزاد خواهند شد.
وی از تغییرات در پایان بندی فیلم مستندش خبر داد و گفت: با این اتفاق که توسط گروه عشقبازان رقم خورد، پایان مستند «در گرو عشق» هم دست خوش تغییراتی خواهد شد که در جریان انجام فرآیند آزادسازی زندانی‌ها فیلمبرداری شده و برای اکران «هنروتجربه» در ماه های آینده آماده می شود.
حاج محمد صفایی، حاج علی محسنی، حاج ابراهیم زند، حاج علی بنی احمد، هومن پروین، حاج محمود راد، حاج جواد ستار، حاج شهرام جعفری نژاد، حاج محمد فرحزادی، حامد محمد میلانی، سرهنگ فرخی، احمد نوروزی، ناصر میرهاشمی، ناصر خورینی، رضا بی‌نیاز، مجید کارخانه، غلام دوستی، ولی دوستی، بهزاد طلوعی، بهزاد صادقی، عبدالله زواره، مهران خادمی و جمعی از عشقبازان از سراسر کشور در این امر خیر و خداپسندانه مشارکت داشتند.
