عشق به سینما و کشمکش‌های آن در «آپاراتچی»/ نوستالژی دهه ۶۰ تبریز
خبرگزاری مهر -گروه هنر-سید امیر شایان حقیقی؛ فیلم‌های «تمساح خونی»، «بی‌بدن»، «آسمان غرب»، «پرویزخان»، «آپاراتچی»، «نوروز» و «ایلیا در جستجوی قهرمان» بسته اکران نوروزی ۱۴۰۳ را شکل می‌دهند.
در قالب سلسله گزارش‌هایی با عنوان «پیشنهاد نوروزی «مهر» به مخاطبان سینما» به معرفی فیلم‌های اکران نوروزی می‌پردازیم که پیش از این و همزمان با آغاز سال جدید به معرفی فیلم «نوروز» در گزارش ««نوروز» را با خانواده ببینید / اولین سینمایی از عید باستانی ۱۲ ملت» پرداختیم.
در ادامه و در دومین هفته اکران نوروزی و پس از انتشار تیزر رسمی «آپاراتچی»؛ در قالب دومین گزارش، فیلم «آپاراتچی» را به مخاطبان و علاقه‌مندان سینما معرفی خواهیم کرد.
فیلم «آپاراتچی» محصول مشترک سازمان سینمایی سوره، بنیاد سینمایی فارابی و مدرسه سینمایی ماه محسوب می‌شود و کار یک فیلمساز اولی است، این اثر اقتباسی آزاد از کتابی به همین نام است؛ کتابی راجع به جلیل طائفی که کارگردان در معرفی او گفته است: «آقای طائفی از افراد عشق سینما در دهه ۶۰ بود که هرچند سواد نوشتن و خواندن نداشت، پیگیر هنر سینما شد و این مسیر را از عکاسی آغاز کرد و به خرید دوربین سوپر هشت رسید. بعد از آن با گردآمدن گروهی از دوستان همکارش در حرفه نقاشی ساختمان، چند فیلم کوتاه تولید کرد.»
ماجرای این فیلم در اوایل دهه ۶۰ در شهر تبریز و با بهره‌گیری از نوستالژی آن دهه جلو می‌رود، داستان این فیلم دلبستگی و عشق و علاقه یک نقاش به هنر و سینما را روایت می‌کند، نقاش ساختمانی که قصد دارد به هر نحو ممکن اولین فیلم بلند خود را بسازد و به آرزوی بزرگ خود یعنی سیمرغ بلورین جشنواره فجر دست پیدا کند و به گفته مسعود ملکی مشهور مجری طرح فیلم، این اثر نماینده همه افرادی است که با فعالیت هنری مردمی به اعتلای فرهنگ کمک کردند.
درست است که فیلم «آپاراتچی» همچون سایر کمدی‌های پرفروش سینمای ایران سراغ دهه ۶۰ رفته و از طنز و نوستالژی آن دهه برای جذب مخاطب بهره میبرد اما با کلیشه‌های مرسوم این سینما تفاوت هایی دارد. به عنوان مثال در عین سرگرم‌کننده بودن و زبان طنز، تابوشکنی اخلاقی ندارد و در همین بستر به کشمکش‌های سینمایی اوایل انقلاب نظیر فیلمسازی به سبک پاراجانوف یا اسلوب فیلم فارسی پرداخته است البته که «آپاراتچی» هم از شر طعنه هایی به دهه ۶۰ و فضای انقلاب اسلامی در امان نمانده است.
البته کارگردان «آپاراتچی» گفته بود: اصلاً دوست ندارم فیلم ما هم‌ردیف «فسیل» قرار بگیرد. قصه ما از دل مردم بیرون می‌آید و هدف ما ایجاد کمدی موقعیت نبوده است و عنوان فیلم اولی در بخش نگاه نو فیلم فجر خیلی من را اذیت می‌کند.
در مجموع اولین ساخته قربانعلی طاهرفر بدون بهره‌بردن از ستاره‌های سرشناس ریتمی مناسب و لحنی طنز دارد و مخاطب را خسته نمی‌کند، همچنین این اثر جایزه ویژه هیات داوران را در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر کسب کرد.
قربانعلی طاهرفر متولد ۱۳۵۱ تبریز و عضو شورای بررسی فیلم و فیلمنامه همین استان است، وی از سال ۱۳۶۱ وارد انجمن سینمای جوان شده و در سال ۱۳۷۲ اولین فیلم خود را با نام «خاک آشنا» ساخته است. طاهرفر در سال ۱۳۷۵ اولین مجموعه تلویزیونی خود را با موضوع کودک و نوجوان، به نام «سحرخیزان کوچک» تولید کرد. همچنین «ترمینال غرب» او فانوس هفتمین جشنواره عمار را کسب کرده است.
تورج الوند، فاطمه مسعودی‌فر، رضا ناجی، حسین عابدینی، وحید مبصری، ولی فروتن، امین گلستانه، پوریا میاندهی، شهرام خزرایی و با حضور بهنام تشکر، امید روحانی، علیرضا استادی و هومن برق نورد در این فیلم به ایفای نقش پرداخته اند.
سجاد نصراللهی‌نسب تهیه‌کننده «آپاراتچی» است و این فیلم با نگارش حسین تراب‌نژاد و احسان لطفیان برداشتی آزاد از کتاب «آپاراتچی» نوشته روح الله رشیدی است که رویدادهای آن در اوایل دهه ۶۰ شهر تبریز می‌گذرد.
دیگر عوامل فیلم عبارتند از مجری طرح: مسعود ملکی مشهور، نویسنده: حسین تراب‌نژاد و احسان لطفیان، مدیر فیلمبرداری: حسن پویا، تدوین‌گر: ابوذر حیدری، موسیقی: مسعود سخاوت‌دوست، طراحی و ترکیب صدا: آرش قاسمی، طراح صحنه: جعفر محمدشاهی، مدیر صدابرداری: داریوش صادق‌پور، طراح لباس: زهرا صمدی، طراح گریم: سید جلال موسوی، جلوه‌های ویژه بصری: روزبه شمشیری، مدیر برنامه‌ریزی: حسین دیردار، منشی صحنه: سحر غمخوار، طراح لوگو: محمد روح الامین عکاس: پویا شاه‌جهانی.
