ازدواج دانشجویی؛ از طولانی شدن جوانی تا آرامش روحی به موقع
به گزارش خبرنگار مهر، ازدواج یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی است که در زندگی انسان‌ها رخ می‌دهد. متأهلین این انقلاب را در زندگی خود تجربه کرده‌اند و مجردان نیز به این تغییر مهم واقفند. در میان انواع ازدواج‌های موجود این روزها شاهد رشد چشمگیر ازدواج‌های دانشجویی هستیم؛ ازدواج‌هایی که در بین دو زوج جوان و دانشجو در اوج بهار جوانی و با اهداف و انگیزه‌های بالا شکل می‌گیرد. در چند سال اخیر پدیده ازدواج دانشجویی روند رو به رشد و نسبتاً موفقی داشته است. به لحاظ همپوشی دوره دانشجویی با بخشی از سال‌های آغازین جوانی می‌توان این ازدواج‌ها را پیوندهای آغاز جوانی تلقی کرد.
ازدواج دانشجویی همچون تجربیات دیگری که جدید و مبتکرانه است، در معرض آزمون‌هایی قرار می‌گیرد که در برگیرنده فرصت‌ها، مزیت‌ها و همچنین محدودیت‌هایی است. اینک به بررسی موارد قوت و ضعف ازدواج‌های دانشجویی می‌پردازیم.
برخی از فرصت‌های مثبت و سازنده ازدواج‌های دانشجویی عبارتند از:
افزایش سطح انگیزش
ازدواج رویداد مثبتی است. در کنار همه مواهب و آثار ارزشمندی که دارد، بر شدت و تنوع انگیزه‌های زوجین می‌افزاید و هر یک درصدد بر می‌آیند تا با افزایش کارآمدی و قابلیت خود زندگی مشترک را در مسیر موفقی قرار دهند. در حقیقت جوان زندگی را فرایندی طولانی و مداوم از مبارزات کوچک و بزرگ می‌بینند. و به لحاظ داشتن غرور و عزت نفس تن به شکست نمی‌دهند. او در پی کسب افتخار، سربلندی و سرافرازی است و این مهم برای جوان، از مسیر مبارزه با مشکلات تأمین می‌شود.
بسیاری از روانشناسان معتقدند عشق و انگیزه‌ی حاصل از پیوند ازدواج، روحیه مبارزه مشکلات و تلاش را افزایش می‌دهد. بنابراین ازدواج دانشجویی انگیزه زوجین را متحول کرده و اراده‌هایشان را برمی‌کشد تا به خود و دیگران اثبات کنند که می‌توانند موفق باشند.
صداقت دوران جوانی و شرافت دانشجویی عامل دیگری است که آنها را بر می‌انگیزد تا به همه میثاق‌هایشان به ویژه عهد و پیمان با همسر وفادار بوده، آنها را در حد توان خویش محقق سازند.
طولانی کردن جوانی
اندیشه پایدار ساختن جوانی از دیرباز ذهن انسان‌ها را به خود مشغول ساخته است. ازدواج دانشجویی پیوند به موقعی است، که از همان آغاز با شور و نشاط ویژه‌ای همراه بوده و زمینه‌ها را برای بهره‌گیری بیشتر از این سرمایه روحی مهیا می‌کند.
زوج‌های دانشجو در مقایسه با دختران و پسران مجردی که غالباً تنهایی را تجربه می‌کنند، فرصت انس و الفت با همسر جوانی را می‌یابند که علاوه بر خروج از دایره تنهایی معنا و مفهوم جدیدی در زندگی آنها حضور پیدا می‌کند و معناجویی مقدمه‌ای برای شور و نشاط بیشتر جوانی و بهانه‌ای برای مقابله در برابر مشکلات زندگی است و این روحیه بالا خود سبب طولانی شدن روح جوانی می‌شود.
تعدیل انتظارات متقابل
سال‌های دانشجویی با روح ساده زیستی آمیختگی خاصی دارد. بنابراین زوج‌های دانشجو به همین اعتبار انتظارات چندانی از حیث معاش و معیشت از یکدیگر ندارند. آنها غالباً ارزش زندگی را در معنویت، مکارم اخلاقی و رشد و پیشرفت علمی و تخصصی می‌جویند. و بر همین اساس و نیز خصلت قناعت، و روح بزرگواری و ارزش گرایی، فرصتی را محیا می‌کند تا زوج‌های دانشجو، سطح زندگی و روابط مشترک را به الگویی خانواده متعالی ارتقا بخشند.
کاهش فاصله نسل‌ها
یکی دیگر از مواهب ازدواج‌های دانشجویی تنظیم طبیعی فاصله سنی والدین و فرزندان است. زوج‌های جوانی که در آغاز زندگی مشترک صاحب فرزند و به تعبیر دیگر امانتدار حق تعالی می‌شوند.از این فرصت بهره مند خواهند شد که فاصله سنی قابل قبولی با فرزندانشان پیدا کنند و این امر در تفاهم میان دو نسل والدین و فرزندان اثر مطلوبی دارد. به عنوان مثال زمانی که فرزندان به سنین نوجوانی می‌رسند والدین هنوز خود را جوان احساس می‌کنند و فاصله چندانی میان نسل‌ها احساس نمی‌شود و بدیهی است که از درجه سازگاری نسبتاً بالایی برخوردار خواهند شد و نشانه‌های آن در دوستی صمیمیت و همدلی میان والدین و فرزندان پدیدار می‌شود. البته بعضی والدین مسن هستند که با وجود فاصله سنی زیاد تلاش فراوان و موفقی در پر کردن این خلأ دارند اما این قاعده کلی نیست. فاصله سنی زیاد، ابتدا ممکن است به گسست نسل‌ها و در ادامه به تضاد نسل‌ها بیانجامد.
آرامش روحی به موقع
اگر چه آرامش روحی پیامد منطقی و طبیعی ازدواج محسوب می‌شود اما در ازدواج‌های دانشجویی آرامش مورد نظر به موقع حاصل می‌شود زیرا زوجین از توانایی خود و شریک زندگیشان اطمینان دارند و به لطف و عنایت الهی امیدوار بوده و با حل اضطراب‌های دوره جوانی با ازدواج همه سرمایه‌های وجودی خود را برای سازندگی و فردای بهتر به کار می‌گیرند و برای آینده‌ای روشن تلاش می‌کنند البته ازدواج در سال‌های بالاتر نیز سبب آرامش روحی می‌شود اما دیگر فرصت و زمان کمتر و محدودتری برای زوجین باقی می‌ماند تا از برکات آرامش به دست آمده بهره گیرند.
آسیب‌ها و محدودیت‌ها
آسیب‌ها و محدودیت‌ها توجه به مزیت‌های ازدواج‌های دانشجویی نباید باعث غفلت از پاره‌ای محدودیت‌ها یا تهدیدها شود. اگر چه محدودیت‌های این امر سهم ناچیزی جم در مقایسه با مزایای آن دارد اما شایسته زند است نگاهی جامع به هر دو جنبه آن داشته باشیم برخی از این محدودیت‌های مورد نظر عبارتند از:
انتخاب شتابزده
غالباً اندیشمندان جوانی را سرشار خو از احساس و عاطفه می‌دانند گرچه در نگاه اول وجود عواطف، نیرومند نقطه قوت و ارزنده‌ای برای این دوره زندگی به شمار می‌رود ولی از جهاتی می‌تواند بر تصمیم گیریهای مهم زندگی و از جمله ازدواج، تأثیر نامطلوبی گذارد. به عنوان مثال جوانانی که شیفته زیبایی و جمال هستند زمانی که در معرض برخی جلوه‌ها و جاذبه‌ها قرار می‌گیرند. بلافاصله تحت تأثیر واقع شده احساس عاطفه را و مبنایی برای تصمیم جدی قرار می‌دهند و و به بزرگترین انتخاب زندگیشان یعنی همسرگزینی اقدام می‌کنند که بعضاً عملی عجولانه بوده فاقد دقت و با باریک بینی کافی است.
به لحاظ اینکه را جوانی دوره تغییر و تحول در ابعاد گوناگون زندگی و به ویژه در حوزه تفکر نظر و اندیشه است بعضاً ممکن است تصمیم فعلی جوان چندان ثابت و پابرجا نباشد خ و در معرض دگرگونی قرار گیرد بنابراین اگر دانشجویان در همسرگزینی تنها به خواهش دل و احساس و عاطفه اکتفا کنند است و معیارهای منطقی و عقلانی را از داوری خود کنار زنند امکان آسیب زدایی ازدواج همچنان وجود خواهد داشت
جوانان به ویژه دانشجویان توصیه می‌شود در همسرگزینی علاوه بر تأثیر اولیه‌ای که از طرف مقابل دارند به بازشناسی احساس خود و ارزیابی دقیق‌تر آن بپردازند. مزایا و معایب احتمالی آن را در نظر گرفته و با تحلیل عمیق‌تری ملاحظه کنند که در یک ارزشیابی صحیح غلبه با کدام یک از این دو مزایا و معایب است.
انگیزه‌های ناکارآمد
تنهایی، زمینه ساز برخی غفلت‌هاست. و سال‌های دانشجویی به یک معنا و برای شماری از جوانان به منزله آغاز یک دوره تنهایی و غالباً دور از خانواده شهر و دیار محسوب می‌شود. جوانانی که از تنهایی رنج می‌برند و عوامل جایگزینی برای پر کردن این خلأ در دسترس نبوده یا وجود ندارد ممکن است به سهولت با یک دیدار و گفت‌وگو با وعده و عیدهایی متقاعد شوند که ازدواج، آنان را از تنهایی می‌رهاند و به همه مشکلات آنان خاتمه می‌دهد.
بنابراین در بازشناسی انگیزه برخی از دانشجویان، عامل فرار از تنهایی و ایجاد هم صحبتی به چشم می‌خورد که البته می‌توان شرط لازم برای ازدواج محسوب شود ولی شرط کافی نیست. دانشجویان به ویژه جوانان شهرستانی، باید ازدواج را پدیده‌ای مهم‌تر و اساسی‌تر از از رفع تنهایی تلقی کننده. مسئولیت‌ها، وظایف و کارکردهای زندگی مشترک سنگین‌تر از آن است که صرفاً و با اتکا بر یک انگیزه، بتوان آنها را به انجام رساند و متقابلاً ظرفیت‌ها و توانمندی‌های طرفین باید بسی بیشتر از یک احساس هم صحبتی در نظر گرفته شود تا ازدواج موفقی پدید آید.
مقایسه محنت زا
یکی از آفاتی که زوج دانشجو و زندگی مشترک آنان را تهدید می‌کند. ترتیب دادن مقایسه‌هایی میان همسر و دیگران است. این نوع مقایسه‌ها پنهان بوده و چون غالباً بروز خارجی ندارد بنابراین در طرف مقابل ایجاد نگرانی نمی‌کند. ولی به مرور زمان سبب برودت و سردی روابط می‌شود. به سبب رابطه‌ای که در دانشگاه‌ها جنس‌های مخالف با توجیه هم کلاس بودن با یکدیگر دارند این خود باعث می‌شود که افرادی از جنس مخالف را از جهات گوناگون مانند موفقیت‌های علمی، زیبایی، شرایط و موقعیت با همسر خود مقایسه کند و اگر نتوانند برتری را به همسر خود بدهند نسبت به رابطه عاطفی خود سرد می‌شوند و دچار احساس خسران می‌شوند. در آخر باید گفت که موهبت ازدواج موفق بزرگترین نعمتی است که خداوند رحمان در اختیار بندگان خود قرار داده است که با بازشناسی معیارها و انتخاب درست و به موقع، این نعمت شیرین در اختیار آنان قرار می‌گیرد.
