۲۴ میلیون نفر ایرانی زیر سقف‌های خطرناک
به گزارش خبرنگار مهر محمد آئینی امروز پنجشنبه در هفتاد و یکمین نشست بازآفرینی پایدار بافت شهری با موضوع «تحول حکمروایی بازآفرینی شهری»، با تأکید بر ضرورت تحول در بازآفرینی شهری اظهار کرد: بازآفرینی شهری بدون حضور و حمایت مردم ممکن نیست. مردمی‌سازی، نه فقط در سطح محله‌ها بلکه در تمام ابعاد شهری باید عملیاتی شود.
وی افزود: ساکنان بافت‌های فرسوده باید بدانند در چه شرایط مخاطره‌آمیزی زندگی می‌کنند و آگاهانه برای نوسازی یا مرمت منازل خود پیش‌قدم شوند. در این راستا، رسانه‌ها نقش اساسی در آگاهی‌بخشی و تبیین اهمیت بازآفرینی ایفا می‌کنند.
بازآفرینی شهری؛ از برنامه‌ریزی علمی تا مشارکت مردمی
معاون وزیر راه و شهرسازی با مرور روندهای جهانی پس از جنگ جهانی دوم، به اهمیت مشارکت ذی‌نفعان در مدیریت شهری اشاره کرد و گفت: پس از شکست مدیریت علمی محض، این نتیجه حاصل شد که برنامه‌ریزی و اجرای سیاست‌های شهری باید با مشارکت همه ذی‌نفعان صورت گیرد. در حوزه بازآفرینی شهری نیز این نگاه در حال تقویت است و نیاز به تحول جدی در این حوزه داریم.
وی ادامه داد: در ایران، شرکت بازآفرینی شهری به‌عنوان نهاد سیاست‌گذار ذیل معاونت شهرسازی فعالیت می‌کند و وظیفه دارد تحولات بازآفرینی شهری را در سطح ملی و استانی دنبال کند. اما این تحولات نیازمند سیاست‌گذاری صحیح، حمایت‌های مالی و بسترسازی مناسب است.
چالش‌های شش‌گانه در بازآفرینی شهری
آئینی با اشاره به اسناد ملی بازآفرینی شهری گفت: طبق این اسناد، شش پهنه شامل بافت‌های تاریخی، بافت‌های فرسوده میانی، سکونتگاه‌های غیررسمی، پهنه‌های ناسازگار با شهر (مانند زندان‌ها و پادگان‌ها)، پهنه‌های انسان‌ساز مخاطره‌آمیز (مانند دکل‌های برق فشار قوی) و حاشیه‌های اطراف بافت‌های تاریخی در اولویت بازآفرینی قرار دارند.
وی ادامه داد: بیش از ۱۷۰ هزار هکتار از اراضی کشور شامل این پهنه‌هاست که حدود ۲۴ میلیون نفر از جمعیت کشور را دربرمی‌گیرد. از این تعداد، ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار واحد مسکونی در شرایط خطرناکی قرار دارند و سقف‌های لرزانی دارند که نیازمند اقدامات فوری است.
راهکارهای مدیریت کارآمد در بازآفرینی شهری
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با اشاره به سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی ایران در حوزه بازآفرینی شهری تأکید کرد: مدیریت کارآمد در این حوزه به معنای دستیابی به اهداف تعریف‌شده در زمان، هزینه و کیفیت مناسب است. سیاست‌های نظام در این زمینه بر کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری و ایجاد تحولات کیفی تأکید دارند. دولت سیزدهم نیز با تدوین سند تحولی در حوزه بازآفرینی شهری، این مسیر را مشخص کرده است.
مردمی‌سازی؛ کلید موفقیت در بازآفرینی شهری
وی با تأکید بر اهمیت مردمی‌سازی در بازآفرینی گفت: مردمی‌سازی فقط محدود به ساکنان محلات هدف نیست؛ بلکه تمام مردم شهر باید در این فرآیند مشارکت کنند. علاوه بر ساکنین و مالکان، گروه‌های جهادی، دانشجویان، دفاتر تسهیل‌گری و نخبگان محلی نیز باید به میدان بیایند.
معاون وزیر راه و شهرسازی افزود: شهرداری‌ها به‌عنوان نهادهای کلیدی در مردمی‌سازی وظیفه دارند با رفع موانع و جلب حمایت‌های لازم، این فرآیند را تسهیل کنند. حلقه‌های میانی شامل معتمدان محله‌ها، جوانان محلی و دیده‌بانان محلات نیز باید در این مسیر فعال شوند.
اقتصاد و مشوق‌ها؛ گام‌های عملیاتی بازآفرینی
وی با اشاره به مشکلات مالی ساکنان بافت‌های فرسوده تصریح کرد: ریشه بسیاری از ناپایداری‌ها در اقتصاد است. مردم باید توان مالی کافی برای نوسازی و مرمت خانه‌هایشان داشته باشند. در این راستا، شبکه بانکی کشور و ستادهای بازآفرینی شهری در همه سطوح باید تسهیلات مالی و بسته‌های تشویقی ارائه دهند.
آئینی تأکید کرد: تسهیل در صدور مجوزهای نوسازی، کاهش هزینه‌های اداری و مشوق‌های شهرسازی از جمله اقداماتی است که می‌تواند مردم را به مشارکت در بازآفرینی ترغیب کند.
ظرفیت‌های هشداردهنده؛ عبرت از زلزله بم
وی با اشاره به حادثه زلزله بم گفت: بم یک نمونه تاریخی است که می‌تواند به‌عنوان هشداری جدی در سیاست‌گذاری‌های بازآفرینی مورد استفاده قرار گیرد. خانه‌های فرسوده و ناایمن جان میلیون‌ها نفر را تهدید می‌کنند و باید از چنین تجاربی عبرت بگیریم.
معاون وزیر راه و شهرسازی در پایان گفت: بازآفرینی شهری یک مسئولیت همگانی است و تحقق آن نیازمند همگرایی میان دولت، شهرداری‌ها، شبکه بانکی و مردم است. تنها با مشارکت و همدلی می‌توان از سقف‌های لرزان به شهری پایدار و ایمن رسید.
