تأثیر خارج شدن تئاتر از ریل بر «مالی سوئینی» مرتضی میرمنتظمی

به گزارش خبرنگار مهر، نمایش «مالی سوئینی» نوشته برایان فریل و ترجمه حمید احیا اثری است که این روزها با کارگردانی مرتضی میرمنتظمی در تالار وحدت روی صحنه است. در این اثر نمایشی صابر ابر، علی سرابی و الهام کردا به ایفای نقش می‌پردازند.

میرمنتظمی پیش از این و در ۲ مقطع زمانی مختلف نمایش «مالی سوئینی» را در سالن ناظرزاده تماشاخانه ایران‌شهر و سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه برده بود و این بار برای بار سوم این نمایش را اجرا می‌کند.

وی درباره چرایی اجرای مجدد نمایش «مالی سوئینی» به خبرنگار مهر گفت: ۵ سال گذشته برای تئاتر ایران سال‌های عجیب و متفاوتی بود. شیوع ویروس کرونا و شرایط اجتماعی باعث شد تا روند تئاتر ایران تغییر کند. در نتیجه تصمیم گرفتم بعد از ۵ سال کار نکردن نمایش «مالی سوئینی» را با تغییراتی اساسی در طراحی‌های صحنه، نور، لباس و گرافیک روی صحنه ببرم. حتی رویکرد من نسبت به متن در مقایسه با گذشته خیلی متفاوت شده است.

کارگردان «مالی سوئینی» تأکید کرد: مخاطب تئاتر طی ۵ سال اخیر تغییر کرده است و ما با تماشاگر و سلیقه‌ای مواجه هستیم که کاملا نسبت به مخاطبان قبل از شیوع ویروس کرونا متفاوت است. سلیقه این مخاطب جدید از کارهای اجراشده طی این ۵ سال شکل گرفته است.

میرمنتظمی تصریح کرد: ۵ سال تئاتر ایران در ریل خود نبوده است و این باید در تاریخ ثبت شود. در دوره‌های مختلف تئاتر ایران همیشه کارهای خوب و بد وجود داشته ولی تئاتر روی ریل خود حرکت می‌کرده است. بعد از دوره کرونا و شرایط اجتماعی، قضاوت‌های مختلف که اکثرشان متعلق به نسل جدید هستند بر اساس کارهایی که طی این ۵ سال دیده انجام می‌شود. به دلیل این مخاطبان جدید و همچنین تأثیراتی که شرایط اجتماعی به همراه داشته است، باید «مالی سوئینی» با نگاهی جدید اجرا شود و اگر قرار بود با همان شمایل قبلی روی صحنه برود، شکست می‌خورد. از این رو دست به بازتولید نزدم بلکه یک تولید جدید انجام دادم.

این کارگردان تئاتر درباره اینکه آیا نمایشنامه «مالی سوئینی» قابلیت این را دارد که در مقاطع مختلف زمانی با نگاهی به‌روز اجرا شود یا علاقه وی به عنوان کارگردان به این نمایشنامه باعث شده تا بار دیگر آن را اجرا کند، توضیح داد: واقعیت این است «مالی سوئینی» جزو متن‌های درخشان در ادبیات جهان است که می‌توان همواره نگاه متفاوتی به آن داشت. از این متن خوانش‌های مختلف در جهان شده است و من در ایران هم چند اجرا از این نمایشنامه را دیدم. کارگردان برای اجرای این متن باید یک نگاه خاص داشته باشد. متن، این بستر و دستمایه را برای کارگردان دارد که با رویکرد و نگاهی به‌روز آن را روی صحنه ببرد. خودم هم دوست داشتم «مالی سوئینی» با نگاه جدید اجرا شود همانطور که دوست دارم بار دیگر نمایشنامه «بکت» اثر ژان آنوی را هم با نگاه جدیدی روی صحنه ببرم.

وی درباره چالش‌های اقتصادی بر سر راه تولید و اجرای جدید «مالی سوئینی»، یادآور شد: شرایط مالی واقعا تأثیرگذار است. با توجه به شرایط مالی باید همان «مالی سوئینی» قبلی را اجرا می‌کردم ولی قضیه این است که حقیقتا برای خود من هیچ جذابیتی ندارد که بخواهم با توجه به شرایط و پیشنهادهای اقتصادی «مالی سوئینی» را عین به عین قبل اجرا کنم. در ابتدا قرار نبود «مالی سوئینی» را اجرا کنم بلکه قصدم اجرای «کلفت‌ها» و «آتش‌سوزی‌ها» بود که شرایط برای اجرای آن‌ها فراهم نشد. در نتیجه تصمیم گرفتم «مالی سوئینی» جدیدی را اجرا کنم.

میرمنتظمی ادامه داد: شرایط اقتصادی مانعی بود تا این کار انجام نشود. سختی‌ها و موانع همیشه وجود دارند ولی کارگردان باید آنچه را مایل است انجام دهد.

کارگردان «مالی سوئینی» در پایان سخنان خود متذکر شد: مسائل فنی و چنداجرایی بودن در تالار وحدت شرایط را بسیار سخت کرده است. اتفاقی که در تالار وحدت رخ می‌دهد نظیر اتفاقی است که در تمام سالن‌های تئاتر رخ می‌دهد. چند اجرایی‌بودن در تالار وحدت مشکلاتی را برای طراحی صحنه و نور نمایش ایجاد کرد. گمان نمی‌کردم در تالار وحدت هم با چنین شرایطی از جمله چنداجرایی بودن مواجه شوم اما این اتفاق افتاد حتی پررنگ‌تر از سالن‌های نمایشی دیگر.

صابر ‌ابر، علی ‌سرابی و الهام ‌کردا بازیگران نمایش «مالی سوئینی» هستند که تا ۲۳ آذر در تالار وحدت روی صحنه خواهد بود.

عکس از حسین حاجی بابایی است.