خاطره آقای آهنگساز از «روز موعود»؛ سرود «برخیزید» چطور شکل گرفت؟

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «برخیزید» مشتمل بر خاطرات شفاهی سیدحمید شاهنگیان از آهنگسازان و پیشکسوتان موسیقی انقلاب یکی از مهم‌ترین آثار مکتوب مرتبط با تاریخ تولید سرودها و ترانه‌های انقلابی است که در سال ۱۳۹۸ با مصاحبه محمدجواد کربلایی و مرتضی قاضی و تحقیق و تدوین روح‌الله رشیدی توسط دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی پیش روی مخاطبان قرار گرفت.

این کتاب به واسطه گفتگوهای مبسوطی که محققان و تدوین‌کنندگان اثر با سیدحمید شاهنگیان داشته‌اند، یکی از مهم‌ترین مراجع مورد وثوق مرتبط با تاریخ شفاهی موسیقی انقلاب اسلامی است که می‌تواند در برگیرنده شناخت ابعاد جدیدی از فرهنگ و هنر مردمی انقلاب باشد. چارچوبی که در آن توجه به این قسمت از فعالیت‌های فرهنگی هنری هنرمندان و مردم در جریان انقلاب اسلامی به شدت مهم و ضروری است و می‌تواند روایت یکی از مسیرهای رو به پیشرفت فعالیت‌های فرهنگی در کشورمان را پیش روی مدیران و سیاستگذاران این عرصه قرار دهد.

فرآیندی هدفمند با حضور تمام اقشار جامعه که در آن دوران نهایت تلاش خود را به واسطه همدلی و همراهی که داشتند برای تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی انجام دادند و شرایطی را فراهم آوردند تا به واسطه ابزار فرهنگ و هنر، فرهنگ انقلابی را به سمت پیروزی رهنمون سازند. فضایی که قطعاً قسمت مهمی از تاریخ انقلاب اسلامی را رقم زده اما بسیاری از مردم با آن آشنا نیستند و در این مسیر چه بهتر که مجموعه‌های فرهنگی و هنری فعال در این عرصه بتوانند از دریچه فرهنگ و هنر به انعکاس آنچه در جریان پیروزی انقلاب اسلامی ایران و پس از آن صورت گرفت، بپردازند.

آنچه در پروژه «خاطره‌بازی با اهالی موسیقی انقلاب» انجام می‌گیرد، فقط محدود به انعکاس فرازهای کتاب «برخیزید» نمی‌شود و گروه هنر خبرگزاری مهر گزارش‌ها، گفتگوها و نوشته‌های رسانه‌ای دیگری از فعالان عرصه انقلاب اسلامی را پیش روی مخاطبان قرار می‌دهد.

در این شماره از این سلسله گزارش به انعکاس خاطرات شفاهی سیدحمید شاهنگیان آهنگساز و نوازنده موسیقی از روزهای منتهی به حضورش در واحد موسیقی سازمان صداوسیما و برخی ملاقات‌هایش با امام راحل پرداخته‌ایم که در بخشی از کتاب «برخیزید» مورد توجه محققان و پژوهشگران مرتبط با تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی ایران و دفاع مقدس قرار گرفته است.

حمید شاهنگیان در این بخش از کتاب «برخیزید» ضمن ارائه توضیحاتی درباره تولید سرود ماندگار «خمینی ای امام» به انتشار قطعه «برخیزید» اشاره کرده و گفته است:

همان روزها که داشتیم با بچه‌ها سرود خمینی‌ای امام را تمرین می‌کردیم، آقای سبزواری شعر دیگری به من داد و گفت این را هم آماده کنیم. آقای سبزواری باهوش و آینده نگر بود. با همان تیزبینی اش حساب کرده بود که اگر امام به کشور بیایند، اولین کاری که می‌کنند زیارت شهدا است و اولین جایی هم که می‌روند بهشت زهرا (س) خواهد بود و ما باید برای آن لحظه، کاری بکنیم. با این محاسبه و پیش بینی، شعر «برخیزید» را نوشته بود که در واقعاً دیدار امام و شهدا را روایت می‌کرد.

من شعر را در یکی از روزهای بیست و نهم دی تا دوم بهمن از آقای سبزواری گرفتم. تا پنجم بهمن، که قرار بود امام تشریف بیاورند، فرصت زیادی نداشتیم. با نیت کشف ملودی، روی شعر تمرکز کردم. سعی می‌کردم از خود کلام، ملودی را پیدا کنم. آقای سبزواری، تلفیقی از حماسه و سوز در این شعر نشان داده بود. ملودی باید هم ضرباهنگ حماسه و شور داشت و هم سوز شهادت. بالاخره فضای شعر، دستم را گرفت و توانستم به ملودی برسم.

برای بچه‌های گروه، سخت بود که ۲ سرود طولانی با ملودی‌های متفاوت را همزمان تمرین کنند و به حافظه بسپارند. اما بالاخره کار باید ساخته می‌شد. تمرین‌ها را انجام دادیم و آماده شدیم. بازگشت امام که به تاخیر افتاد، فرصت چند روزه‌ای دست داد تا تمرین‌ها را بیشتر کنیم.

روزی که اعلام شد حضرت امام قرار است پنجم بهمن تشریف بیاورند، سرودهای ما آماده بود. علاوه بر سرود «خمینی ای امام» سرود «برخیزید» را هم تمرین کرده بودیم. بختیار روز پنجم بهمن ماه فرودگاه را بست. سازمان هواپیمایی کشوری به پروازهای خارجی اجازه ورود نداد و در نتیجه، تشریف فرمایی امام به تاخیر افتاد. این تاخیر فرصتی بود تا بیشتر تمرین کنیم. ستاد استقبال حضرت امام از ما خواسته بود روز ورود امام، سرودها را در فرودگاه مهرآباد و بهشت زهرا (س) بخوانیم.

مرکز این ستاد در مدرسه علوی و رفاه بود. این ستاد آن قدر بزرگ بود که در زمینه‌های مختلف تقسیم کار کرده بود و برای هر کدام مسئول و گروه داشت. مثلاً ستاد، گروه فرهنگی داشت که مسئول دیوار نوشته‌ها بود. آقای رضا تنها، شعر «دیو چو بیرون رود فرشته درآید» را قبل از اینکه امام بیایند، به زیبایی نوشت و این شعر بعداً به صورت انبوه تکثیر و توزیع شد. بچه‌ها این کار را دوبار انجام دادند؛ یک بار پنجم بهمن که شب هنگام دوستان ریختند توی خیابان‌ها و روی تیرهای برق نصب کردند و فردایش ساواک جمعش کرد؛ یک بار هم شب دوازدهم.

علاوه بر بخش فرهنگی، بخش‌های دیگری هم در آن ستاد فعال بودند. مسئولان ستاد با فعالیت‌هایی که حسینیه ارشاد می‌کرد، در ارتباط بودند. آقای شاه حسینی هم که ما را می‌شناخت در آن کمیته فعال بود.

بالاخره ورود امام در ۱۲ بهمن قطعی شد. هماهنگی‌های لازم برای حضور گروه سرود در برنامه‌های استقبال انجام شد، صبح روز دوازدهم، اتوبوس‌ها برای انتقال بچه‌ها آماده بودند. اعضا را به ۲ گروه تقسیم کردیم؛ یک گروه بیست سی نفره را برای اعزام به فرودگاه و گروه دیگری را با هفتاد هشتاد نفر برای اجرا در بهشت زهرا (س) سازمان دادیم. ما پیش بینی می‌کردیم که آن روز، شهر حسابی شلوغ خواهد شد و راه بندان و ترافیک، مانع رسیدن به موقع یک گروه به هر ۲ مکان می‌شود. به همین دلیل ۲ گروه را آماده کردیم تا وقت را از دست ندهیم و بتوانیم هم در فرودگاه برنامه اجرا کنیم و هم در بهشت زهرا (س).

ادامه دارد…