ضرورت تبدیل جهاد دانشگاهی به نهادی تمدن‌ساز/توجه و اعتماد به جوانان یک ضرورت است
دکتر حسن فارسی در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن تسلیت ماه محرم و ایام سوگواری سالار شهیدان امام حسین(ع)، با اشاره به فرا رسیدن چهل و سومین سالروز تاسیس جهاد دانشگاهی، اظهار کرد: نهاد انقلابی جهاد دانشگاهی در چهل و سه سال حیات پر تلاش خود، دستاوردهای بسیاری داشته است که این دستاوردها را نیز برای خدمت رسانی بیشتر و بهتر به جامعه به کار گرفته است. فعالیت های جهاد دانشگاهی همواره مورد تایید و تاکید مسئولان ارشد کشور بوده است و تایید مسئولان ارشد نظام بیانگر این است که جهاد دانشگاهی در حیات چهل و سه ساله خود موفق عمل کرده است.
وی افزود: به طور قطع، جهاد دانشگاهی در طول حیات چهل و سه ساله خود، فراز و فرودهایی را نیز تجربه کرده است و جهاد دانشگاهی به عنوان یک نهاد علمی، تحقیقاتی و فرهنگی باید نقاط ضعف خود را بپذیرد و با یک نگاه تحولی در جهت رفع آنها گام بردارد.
تاکید و توجه به جهاد دانشگاهی در اسناد بالادستی به این معنی است که این نهاد به درستی حرکت کرده است
دکتر فارسی با بیان اینکه جهاد دانشگاهی در اسناد بالادستی در کانون توجه قرار دارد، خاطرنشان کرد: تاکید و توجه به جهاد دانشگاهی در اسناد بالادستی به این معنی است که این نهاد به درستی حرکت کرده است و امروز جهاد دانشگاهی نقش‌ها و ماموریت‌های متعددی را بر عهده گرفته است و در قوانین سالانه و همچنین برنامه‌های توسعه کشور بر ضرورت ماموریت گرایی جهاد دانشگاهی تاکید شده است.
قائم مقام رئیس و معاون هماهنگی و امور مجلس جهاد دانشگاهی با تاکید بر ضرورت توسعه کمی و کیفی فعالیت‌های جهاد دانشگاهی گفت: امروز که چهل و سه سال از حیات جهاد دانشگاهی می‌گذرد، اگر بخواهیم در خصوص توسعه کمی و کیفی فعالیت‌های جهاد دانشگاهی صحبت کنیم، باید با نگاهی بلند مدت و دقیق‌تر در این مسیر گام برداریم و با ماموریت‌گرایی هرچه بیشتر، زمینه‌های توسعه کمی و کیفی فعالیت‌ها در جهاد دانشگاهی را فراهم کنیم.
حسن فارسی ادامه داد: ضرورت دارد ریل‌گذاری و نقشه راه جهاد دانشگاهی در برنامه هفتم توسعه به نحوی تدوین شود که در مقایسه با گذشته افق گشا باشد. همچنین روندهای جاری و انتظارات کشور نیز در فرآیند تدوین نقشه راه باید در کانون توجه قرار گیرد. ملاحظه روندهای جهانی و داخلی به معنای تسلیم شدن در برابر روندها نیست، بلکه به این معنا است که از اتفاقات محیط پیرامون خود آگاه باشیم و با توجه به روندهای جاری، انتظارات و نیازهای کشور می‌توانیم در اسناد بالادستی و برنامه‌های توسعه کشور، جایابی دقیق‌تری برای جهاد دانشگاهی ارائه دهیم تا علاوه بر تحقق ماموریت گرایی، از ظرفیت‌های این نهاد به بهترین شکل ممکن استفاده شود.
قائم مقام رییس و معاون هماهنگی و امور مجلس جهاد دانشگاهی درباره اقدامات ماموریت‌گرایانه جهاد دانشگاهی گفت: در گذشته فعالیت‌های مختلفی در حوزه فناوری از سوی جهاد دانشگاهی به ثمر نشسته است. بررسی کارنامه جهاد دانشگاهی بیانگر این است که جهاد دانشگاهی به حوزه‌های متعددی ورود کرده است و البته در چنین شرایطی مسئله پراکنده‌کاری هم مطرح می‌شود.
در تلاش هستیم که بتوانیم در یک رویکرد هم‌افزای شبکه‌ای حرکت کنیم
وی افزود: اگر پراکندگی کاری جهاد دانشگاهی گسترش یابد، بخشی از ظرفیت‌های این نهاد هدر می‌رود. در تلاش هستیم که بتوانیم در یک رویکرد هم‌افزایی شبکه‌ای حرکت کنیم و امیدواریم این موضوع در برنامه هفتم توسعه نیز در کانون توجه قرار گیرد. جهاد دانشگاهی توانمندی‌ها و ظرفیت‌های بسیاری در اختیار دارد و بنا داریم در فرآیند تصویب برنامه هفتم توسعه در مجلس شورای اسلامی، ماموریت‌های ویژه‌ای برای این نهاد تصویب شود. در چنین شرایطی مراکز و سازمان‌های ذیل جهاد دانشگاهی نیز در مسیر ماموریت‌گرا شدن حرکت خواهند کرد و نقش این نهاد در توسعه کشور نیز ملموس‌تر می‌شود.
دکتر فارسی گفت: آنچه جهاد دانشگاهی را از دیگر نهادها و سازمان‌ها متمایز می‌کند، روحیه و فرهنگ جهادی است. روحیه و فرهنگ جهادی با توجه به شرایط، جنس پروژه‌ها و اقتضائات زمانه به اشکال مختلف ظهور و بروز پیدا می‌کند. به عنوان مثال جهاد دانشگاهی در سال‌های نخست پس از تشکیل، در عرصه مدیریتی دانشگاه‌ها گام برمی‌داشت و در طول سال‌های جنگ تحمیلی به یک نهاد پیشگام در پشتیبانی علمی جنگ و دفاع دانش بنیان فعالیت کرد و در همه سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، جهاد داشگاهی با توجه به اقتضائات زمانه فعالیت‌هایی شاخصی را انجام داده است.
وی با بیان اینکه جهاد دانشگاهی در عرصه سلول‌های بنیادی بسیار موفق عمل کرده است، خاطرنشان کرد: موفقیت‌های جهاد دانشگاهی تنها به حوزه سلول‌های بنیادی محدود نمی‌شود، بلکه در عرصه‌های مختلف مانند صنایع شیمیایی، فنی و مهندسی، متالورژی، فرستنده‌های رادیویی و فناوری‌های پیشران متعدد دیگر، توانمندی‌های خود را به اثبات رسانده است. همچنین در عرصه ساختارسازی نیز رد پای جهاد دانشگاهی به چشم می‌خورد.
قائم‌مقام رئیس و معاون هماهنگی و امور مجلس جهاد دانشگاهی در ارتباط با ظرفیت‌های فرهنگی این نهاد گفت: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) که از جمله اقدامات شاخص فرهنگی جهاد دانشگاهی بوده است، در زمان خود به عنوان نخستین خبرگزاری غیردولتی به یک الگو در کشور تبدیل شد.
وی با اشاره به مطالبه مقام معظم رهبری در خصوص شکل‌گیری کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها، ادامه داد: با توجه به تاکید معظم‌له در این خصوص، جهاد دانشگاهی در مسیر شکل‌گیری کرسی‌های آزاد اندیشی در دانشگاه‌ها گام برداشت و برنامه‌های فرهنگی فراوانی در زمینه برگزاری مناظرات دانشجویی برگزار کرد. بر این باور هستم که برپایی مسابقات مناظره دانشجویی و تاسیس خبرگزاری ایسنا و برخی برنامه‌های فرهنگی دیگر جزء نقاط قوت جهاد دانشگاهی در حوزه فرهنگی محسوب می‌شود.
فرهنگ و روحیه جهادی مهمترین مولفه جهاد دانشگاهی است
عضو هیات‌رئیسه جهاد دانشگاهی با بیان اینکه فرهنگ و روحیه جهادی مهمترین مولفه جهاد دانشگاهی است، افزود: روحیه جهادی موجب شکل‌گیری فضیلت‌های بزرگ می‌شود و یکی از فضیلت‌های بزرگی که در جهاد دانشگاهی وجود داشته، از خود گذشتگی، متوقف نشدن، خود باوری و تسلیم ناپذیری بوده و البته امروز با توجه به شرایط و انتظارات به موج جدید و قوی‌تری از فرهنگ جهادی نیاز داریم.
دکتر فارسی با اشاره به انتظارات از جهاد دانشگاهی در اسناد بالادستی، گفت: معمولاً دیدگاه‌ها و نظرات مقامات عالی‌رتبه نظام در اسناد بالادستی متبلور می‌شود. اگر بیانیه‌ی گام دوم انقلاب اسلامی را بررسی کنیم با محورهایی چون «اعتقاد به جوانان»، «جایگاه علم و فناوری»، «خلق ثروت مبتنی بر دانش و دانایی»، «هویت اسلامی» و «ترویج اسلام ناب وبدون انحراف از تحجر و لیبرالیسم» مواجه می‌شویم و در جهاد دانشگاهی با توجه به ظرفیت‌های خود، به راهکارهایی اجرایی شدن این سند می‌پردازیم. اگر بتوانیم این محورهای اساسی را در حوزه‌های فرهنگی، آموزشی، پژوهش و فناوری و تجاری‌سازی عملیاتی و در برنامه هفتم توسعه جهاد دانشگاهی لحاظ کنیم، امیدواریم به عنوان یک نهاد علمی، به مجموعه‌ای تمدن‌ساز تبدیل شویم.
وی با بیان اینکه اگر ظرفیت‌های جهاد دانشگاهی از بدو تاسیس تا پایان چله اول انقلاب اسلامی را بررسی کنیم با کارکردها و وظایف محوله متعددی مواجه می‌شویم؛ افزود: باید برخی از پوسته‌ها و قالب‌ها را از میان برداریم و با رویکرد تحولی به یک مسیر جدید وارد شویم. اساساً ذیل بیاینه گام دوم و در نقشه راه جدید کشور، جهاد دانشگاهی باید به یک نهاد تمدنی و تمدن‌ساز ارتقاء پیدا کند.
ظرفیت جوانان بسیار بالا است و اعتماد به جوانان بایستی تقویت شود
قائم‌مقام رئیس و معاون هماهنگی و امور مجلس جهاد دانشگاهی با اشاره به اهمیت نقش جوانان، ادامه داد: ظرفیت جوانان بسیار بالا است و اعتماد به جوانان بایستی تقویت شود. اعتماد به جوانان در کارنامه جهاد دانشگاهی به وفور دیده می‌شود و زمانی که اقدامات جهاد دانشگاهی در عرصه‌های علمی و فرهنگی را بررسی می‌کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که بار اصلی آن را جوانان به دوش می‌کشند. خلاقیت‌ها و نوآوری‌های جهاد دانشگاهی ماحصل حضور جوانان متعهد و خلاق در جهاد دانشگاهی است.
دکتر فارسی درباره طرح‌ها و برنامه‌های جهاد دانشگاهی برای پرورش جوانان در عرصه دانشگاهی گفت: اگر فرهنگ و آموزش را به همراه یکدیگر در کانون توجه قرار ندهیم، عرصه آموزش به تنهایی راه به جایی نخواهد برد و خیلی موثر نخواهد بود. اگر بتوانیم با برنامه‌های فرهنگی روحیه خودباوری در میان جوانان را تقویت کنیم، آموزشی که در اختیار آنها قرار می‌دهیم نیز هدفمند خواهد بود. اگر در مسیر آموزشی دانشگاه‌های وابسته به جهاد دانشگاهی یا دانشگاه‌هایی که جزء زیست بوم جهاد دانشگاهی هستند به موضوعات فرهنگی و هویت‌ساز جوانان با هدف رفع نیازهای آینده کشور توجه کنیم، می‌توانیم به بهترین نحو ممکن در مسیر ایجاد یک نهاد علمی و فرهنگی تراز تمدنی حرکت کنیم.
عضو هیات رئیسه جهاد دانشگاهی همچنین گفت: جهاد دانشگاهی یکی از حلقه‌های علم، فناوری و نوآوری در کشور محسوب می‌شود و اگر بخواهیم تفسیر دقیق‌تری از جهاد دانشگاهی در حوزه علم و فناوری داشته باشیم باید آن را یک نهاد واسط بدانیم. در حوزه علم و فناوری همه بازیگران این نظام باید به صورت زنجیره‌ای عمل کنند و ماموریت هرکدام از اجزا نیز مشخص باشد و البته مورد نظارت و پایش هم قرار گیرد. در برنامه ششم توسعه کشور دو ماموریت در حوزه آب شیرین‌کن و قطار ملی به جهاد دانشگاهی محول شده بود؛ به دلیل ارتباط انسجام حلقه‌های فناورانه در ارتباط با صنعت ریلی منسجم‌تر بود، جهاد دانشگاهی نیز قطار ملی را به سرانجام رساند، در حالی که در موضوع آب شیرین‌کن این انسجام بین دستگاهی وجود نداشت و به همین دلیل کار به سرانجام نرسید.
«ما می‌توانیم» تبلور و تجسم فرهنگ جهادی است
قائم‌مقام رئیس جهاد دانشگاهی ادامه داد: توانمندی جهاد دانشگاهی در عرصه‌های مختلف به مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و نمایندگان مجلس ارائه شد و کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه ماموریت اجرای چهار فناوری راهبردی و پیشران کشور شامل قطار برقی، آب شیرین‌کن، مولدسازی منابع معدنی و سلول درمانی را به جهاد دانشگاهی واگذار کرد. این موضوع اکنون در کمیسیون آموزش مجلس به تصویب رسیده است و منتظر تصویب نهایی آن در کمیسیون تلفیق برنامه هفتم و صحن علنی مجلس شورای اسلامی هستیم.
وی تاکید کرد: برای تحقق برنامه‌های توسعه کشور به ویژه در بخش فناورانه، لازم است همه اجزا و از جمله نظام علم و فناوری کشور به صورت زنجیره‌ای و هماهنگ با هم پیش بروند و عملکرد جزیره‌ای در این حوزه نتیجه‌ای محسوسی به دنبال نخواهد داشت.
فارسی با بیان اینکه «ما می‌توانیم» تبلور و تجسم فرهنگ جهادی است، خاطرنشان کرد: در فرهنگ جهادی، به دنبال ایده‌آل شدن شرایط و فراهم شدن همه امکانات برای انجام کار نیستیم؛ اگرچه به طور قطع به سرانجام رساندن پروژه‌ها حداقل‌هایی را نیاز دارد، ولی اینکه با حداقل‌ها به حداکثر دستاوردها برسیم تبلور فرهنگ جهادی است.
عضو هیات‌رئیسه جهاد دانشگاهی با اشاره به دستاوردهای جهاد دانشگاهی در عرصه سلول‌های بنیادی در سخت‌ترین شرایط، گفت: در آن زمان نیز برخی افراد متخصص این تردید را ایجاد می‌کردند که جهاد دانشگاهی در مسیر سلول‌های بنیادی وارد نشود، زیرا این حرکت به سرانجام نمی‌رسد. این در حالی است که همان فرهنگ جهادی موجب شد رویان امروز به یکی از قله‌های علمی کشور و یکی از مراکز الهام بخش تبدیل شود.
وی با بیان این که جهادگر فقید مرحوم کاظمی آشتیانی با فرهنگ جهادی مبتنی بر علم و ایمان به موضوع ورود کرد و علیرغم برخی تردیدافکنی‌ها، به موفقیت رسید؛ افزود: امروز نیازمند بسط و توسعه فرهنگ جهادی در کشور هستیم، فرهنگی که با تقویت فضلیت‌های بزرگ زمینه‌ساز حرکت‌های تاریخ‌ساز شده و می‌شود.
با سرمایه‌گذاری فرهنگی، روحیه جهادی در جوانان و نخبگان علمی تقویت شود
معاون هماهنگی و امور مجلس جهاد دانشگاهی ادامه داد: امروز کشور جوانان و نوجوانان بسیاری در اختیار دارد که در عرصه‌های علمی خوش درخشیده‌اند و لازم است با سرمایه‌گذاری فرهنگی، روحیه جهادی در این جوانان و نخبگان علمی تقویت شود، همانگونه که در دوران پیروزی انقلاب اسلامی و همچنین در دوران جنگ تحمیلی عمل شد و موجب الگوبرداری بسیاری از جوانان سایر کشورها از روحیه جهادی جوانان ما شد. در این مسیر اگرچه سخن گفتن و تبیین فرهنگ جهادی ضرورت دارد، ولی آنچه موجب تعمیق روحیه جهادی می‌شود، عمل و رفتار جهادی است.
عضو هیات‌رئیسه جهاد دانشگاهی درباره لزوم توجه به تمام ذائقه‌ها در ترویج فرهنگ جهادی خاطرنشان کرد: اگر به فطرت پاک عموم دانشجویان ایمان داشته باشیم، می‌توانیم روحیه جهادی را در میان آنها تقویت کنیم. ذائقه دانشجویان ریشه در فطرت آنها دارد. البته تمام انسان‌ها نیازهای طبیعی مختص به خود را دارند و این موضوع غیرقابل انکار است، ولی اگر روحیه جهادی گسترش یابد، ذائقه‌های معنوی نیز رشد می‌کنند. «علی لندی»ها و شهید «حجحی»ها، شهدای مدافع حرم، شهدای مدافع سلامت و امنیت همگی متعلق به نسل جدید هستند، که ذیل فرهنگ دینی با فضیلت‌های بزرگ حرکت کرده‌اند. به طور قطع، آنها هم ذائقه‌های مادی داشتند، اما به دلیل اینکه با فضلیت‌های بزرگ خو گرفته بودند، علیرغم شرایط جاری زندگی روزمره، الگو شدند و الهام بخشی می‌کنند.
دکتر حسن فارسی در پایان و در خصوص شعار چهل و سومین سالگرد تشکیل جهاد دانشگاهی گفت: «جهاد دانشگاهی، الگوی پیشرفت، با ایمان و اعتقاد به جوانان» به عنوان شعار امسال انتخاب شده است. اگر جهاد دانشگاهی در عرصه‌های مختلف پیشرفت کرده است، این پیشرفت، هم مبتنی بر دانش بوده است و هم ریشه در ایمان و امید دارد و بطور کلی اعتماد به جوانان عامل اصلی پشت سر گذاشتن پیچ‌های تاریخی و بزنگاه‌ها بوده است و به همین دلیل هم در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی شاهد نقش ویژه‌ای برای جوانان هستیم. و البته همه ما می‌دانیم که توجه به جوانان در جهاد دانشگاهی و سایر سازمان‌ها یک ضرورت غیرقابل انکار است.
انتهای پیام
